Volgens de dikke Van Dale betekent respect eerbied of ontzag. Een uitgebreidere definitie leert ons dat respect oorspronkelijk betekent 'omzien naar' en dat het aangeeft dat je rekening houdt met een ander persoon.
Ik merk steeds vaker dat er weinig rekening wordt gehouden met andere personen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar we leven in een maatschappij die ruwer wordt. Harder. Onpersoonlijker. Juist in deze tijd van kerst hebben we het over genieten met je dierbaren. Lief zijn voor elkaar. De kerstgedachte uitdragen wordt door mensen benoemd, maar wordt er ook naar gehandeld?
EEN KUS
Mijn zoon mocht vorige week met school de kerststukjes bezorgen die ze hadden gemaakt. De kerststukjes gingen naar bejaardentehuizen. Deze lieve, oude, vaak eenzame mensen wisten hier niets van. Mijn zoon kwam thuis met het verhaal dat de oude man weinig meer kon praten, maar dat hij glunderde en mijn zoon een kus op de hand gaf. Hij, mijn zoon, vertelde dat weer glunderend aan mij. Aan dit soort dingen denk ik terug als ik de reclames van weldaad en overvloed voorbij zie komen op tv. Verliezen we ons niet teveel in elk jaar maar meer en mooier?
We rennen en vliegen de laatste dagen voor kerst terwijl we tegenwoordig veel online kunnen bestellen en de supermarkten zelfs met kerst open zijn. Maar het moet nu. Vlug. Anders grijp je misschien mis en heb je net niet dat ene wat je graag wilt hebben. Op het werk moet van alles worden afgerond en ook de basisscholen hebben vaak de week voor de kerstvakantie activiteiten waar ouderlijke hulp bij gewenst is. Ondanks dat we allemaal druk zijn willen we als eerste worden geholpen en is ons lontje korter, omdat we ‘nog van alles moeten doen’. Hoe voelen we ons daar echt bij? Is dat wat we uit willen stralen?
PLEZIER
Als ik respect breed interpreteer verbaas ik me over het feit dat er in korte tijd zoveel dingen verandert zijn. Niet alleen verrast het me regelmatig onaangenaam als ik de taal van jongeren hoor tegen volwassenen (en eigenlijk ook tegen elkaar), maar toen ik vroeger bijbaantjes had was het belangrijk dat we vriendelijk waren tegen klant of gast. Ik vond, en vind, dat vanzelfsprekend. Mensen komen hun boodschappen doen, komen gezellig tafelen en links- of rechtsom, ze houden je toko alive. Ik merk dat er weinig enthousiasme meer is als ik ergens ‘mijn geld kom brengen’. Je hoeft me niet in de watten te leggen, maar hoe vaak neemt iemand nog de moeite je echt te woord te staan? Je vraag serieus en volledig te beantwoorden en je op weg te helpen?
Hoe vaak krijg jij nog iemand in de bediening aan je tafeltje die er zin in heeft? Waarvan je denkt, ja hij/zij doet dit werk met plezier? Ik kies misschien standaard de verkeerde gelegenheden en winkels, maar ik hoor het ook me heen. Het is meer regel dan uitzondering als iemand vriendelijk de zout voor je haalt, omdat die toevallig niet op tafel staat. Of dat iemand het belangrijk vindt dat je dat ene product inderdaad kan vinden in schap X op rij Y.
AFSPRAAK IS AFSPRAAK
Ik voel nu gelijk de behoefte hierbij ook nog even stil te staan bij een ander kenmerk van een veranderende mentaliteit. Eentje die we allemaal wel kennen: afspraak is afspraak. Maar is dat zo? Als ik iets met je afspreek, mondeling, via de mail of hoe dan ook, dan kom ik dat na. En als het om onvoorziene omstandigheden niet lukt dan probeer ik iemand daar zo tijdig mogelijk over te informeren. Ook als ik vermoed dat er alleen een risico bestaat dat iets niet gaat lukken dan meld ik dat even. Voor mij is dat normaal. Verwachtingsmanagement. Voor mij is dat ook een vorm van respect. Niet dat iemand zijn afspraak niet nakomt en je dan zelf nog moet gaan vragen naar het waarom en hoe verder. Of als mensen te laat komen. Zonder excuus. Zonder uitleg. Hoezo?! Heb je een inschattingsfout gemaakt? Kan. Is er iets gebeurd onderweg? Kan. Ben je te laat ergens anders weggegaan? Kan. Lag je bed te lekker? Kan. Maar zeg het dan gewoon. Zeg gewoon eerlijk waarom je te laat bent en maak je excuus als je dit oprecht vervelend vind.
Nog erger is het als mensen ervan uitgaan dat te laat komen algemeen geaccepteerd is. Dat dat een nieuwe norm aan het worden is. Je kan altijd voortschrijdend inzicht hebben of willen terugkomen op eerder gemaakte afspraken, maar het getuigd in mijn ogen van respect dat je jouw tijd op dezelfde waarde schat als mijn tijd. En dat jouw woord gelijkwaardig is aan dat van mij als we een afspraak zijn overeengekomen.
LEVEN EN LATEN LEVEN
Terug naar de kerstgedachte. Vorige week met de ‘kersttruien dag’ oordeelde iemand dat ik niet de juiste keuze maakte door een kersttrui te kopen en te dragen. Dat ik dat geld beter aan het goede doel kon besteden. Ik gaf als antwoord dat je ook op andere manieren je bijdrage kan leveren aan goede doelen en/of het milieu. Dat ik daar een andere keuze in maak dan dat zij wellicht doet betekent niet automatisch een goed of fout. Ik adviseerde haar een vorm te kiezen die bij je past. Al mijn kleding en spullen krijgen een 2e soms 3e leven en zelf koop ik zeker niet alles nieuw. Dat nog los van de goede doelen die ik steun en de andere maatregelen die ik neem om mijn voetprint op deze aarde te verkleinen. In het kader van de kerstgedachte vroeg ik haar te leven en laten leven. Ik vroeg haar om respect te hebben voor ieders keuze. Mijn reactie kreeg, gelukkig, veel bijval, maar van haar kwam geen enkele reactie.
Laten we met elkaar vanaf morgen eens een voornemen uitspreken en uitdragen waar we ook echt gehoor aan geven. Laten we niet meegaan in hoge, onuitgesproken verwachtingen en gevoelde verplichtingen, maar zelf bewust kiezen met wie we wanneer hoe lang tijd willen doorbrengen. Omdat we zelf die behoefte hebben of omdat we graag de ander in deze behoefte voorzien. Niet vanuit een moeten, maar vanuit een naastenliefde. Vanuit de gedachte dat er zoveel mensen, (gelijkwaardig aan ons zelf) op deze wereldbol (die ons allen gegeven is) noodgedwongen een
veel minder waardig bestaan lijden. Vanuit de gedachte dat er altijd iets is om dankbaar voor te zijn. En vanuit de gedachte dat de mens van nature een groepsdier is en wordt geboren met een liefdevolle intentie.
Laten we met respect omzien naar elkaar.
Liefs Cynthia - Mira LifeCoach